Beste vrienden van de Oyenbrugmolen,
Af en toe als er nieuws is laten wij dit graag horen aan iedereen die op een of andere manier, bij een of andere gelegenheid zijn belangstelling toonde voor de Oyenbrugmolen en onze projecten.
Boer let op uw kippen. Bij herhaling zagen wij een vos in de nachtelijke straat. Bij ons weten zijn er geen kippen, fazanten, bosduiven gemist. Toch een vreemde ontmoeting met een niet echt schuwe vos. Voor enkele dagen zat een grote roofvogel op een verlichtingspaal. Wij determineerden hem als een buizerd. Het gaat de goeie kant op met de fauna in de omgeving. Naar verluid zouden er reeën in het nabije Lintbos zitten.
Op 8 november stelde het studiebureau Driekwart Groen aan het college van burgemeester en schepenen een startnota voor over de herwaardering van de oostelijke Maalbeekvallei. Wij mochten deze studieaanzet evalueren en aanvullen.
Hoewel dit een startnota heet is ze reeds vrij uitgewerkt.
De nota houdt alle elementen in die bepalend zijn om het conflictgebied in kwestie op te waarderen tot een beschermd natuurpark met belangrijk erfgoed, met bewoning en recreatiefaciliteiten waar Grimbergen, De Rand en de provincie Vlaams-Brabant trots op kunnen zijn. Een duidelijke visie over het gebied is voorzichtig maar overtuigend aangegeven in de nota. Hoewel voorzichtigheid in deze materie een deugd is kan het concept voor dit herwaarderingsplan nog beter uit de verf komen.
Het organiseren van een toegangsweg naar de recreatieterreinen via de oude Lintbaan kan de verkeerslast in de Oyenbrugstraat opheffen. Als deze ontsluiting aan beide uiteinden voorzien wordt van de nodige parkeermogelijkheid kan deze weg vooral een voetgangersweg worden. Ieder terrein hoeft niet op zich schaarse ruimte te bezetten om er auto’s op te stallen. De vrijgekomen gronden kunnen bestemd worden voor significante groeninbreiding.
De hoofdaandacht van de studie gaat terecht naar het recreatiegebied dat aan de andere zijde van de Oyenbrugstraat op het natuurgebied aansluit. De betere organisatie van deze strook verdient allereerst de volle aandacht. Hoewel een herwaarderingsplan enkel geld voor een als dorpsgezicht beschermd gebied valt de zone van de beschermde Maalbeekvallei zelf wat buiten de belangstelling. De herwaardering van dit gebied is vooral te bekomen door de druk van het aansluitend recreatiegebied te verminderen. Toch moet omwille van de subsidieerbaarheid voor kosten voor de studie, de plannen en de werken binnen het beschermd gebied de herwaardering bekeken worden. Ook in het beschermde gebied dringen aanpassingen en verbeteringen zich op.
Op dezelfde vergadering, na de voorstelling van Driekwart Groen lichte de Gewestelijke erfgoedambtenaar zijn voornemen toe.
De Vlaamse overheid heeft de procedure voor de voorlopige aanduiding en afbakening van de Ankerplaats Maalbeek ten Oosten van Grimbergen met Prinsenbos, Centrum, Maalbeekvallei, Vliegveld, Lintkasteel en de Borcht opgestart.
Wat is een Ankerplaats = een gebied dat behoort tot de meest waardevolle landschappelijke plaatsen, dat een complex van gevarieerde erfgoedelementen is die een geheel of ensemble vormen, dat ideaal-typische kenmerken vertoont vanwege de gaafheid of representativiteit of ruimtelijk een plaats inneemt die belangrijk is voor de zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving. Ankerplaatsen zijn opgenomen in de landschapsatlas. Dit is een gebiedsdekkende, wetenschappelijk onderbouwde inventaris van de waardevolle landschappen van Vlaanderen. De ankerplaats wordt eerst voorlopig dan definitief aangeduid. Via een vrij ingewikkelde procedure en na adviezen en een ministeriel besluit kan een ankerplaats aangeduid worden als erfgoedlandschap.
Binnen zo’n gebied kunnen RUP’s (ruimtelijk uitvoeringsplan) opgemaakt worden. En uiteindelijk kunnen binnen dat RUP beheersplannen opgemaakt worden. De kosten voor opmaak en uitvoering van dergelijke beheersplannen kunnen dan ruim gesubsidieerd worden door de Vlaamse overheid.
Als in de optie van een herwaarderingsplan enkel een subsidie mogelijk is voor percelen die binnen het als dorpgezicht beschermde gebied liggen en niet voor overheidsinstanties is dat voor de beheersplannen in een erfgoedlandschap anders. Hier kunnen zowel de gemeente als privé eigenaars een subsidie bekomen tot 70% van de beheerskosten en planontwikkeling.
Met de mogelijkheden en middelen die een beheersplan biedt is de financiële haalbaarheid verzekerd. Wij hebben er alle baat bij onze volle medewerking te verlenen aan de procedure van de ankerplaatsaanduiding zodat dit zo snel mogelijk een feit is. En zullen er actief aan bijdragen. In bijlage vindt een plan van Grimbergen met daarop de voorlopige afbakening van de ankerplaats.
In overleg met Hydro-Watt uit Duitsland werken wij verder aan de plannen voor de installatie van een nieuw waterwiel als aandrijver van de maalinstallatie en van de generator. Het oude metselwerk van het molenark in blauwe hardsteen zal licht aangepast moeten worden. Om een goede aandrijving te bekomen moet waterwiel zo nauw mogelijk aansluiten op de val en de boden van het molenark. Een optimaal rendement komt er pas als de kwartcirkel van de val perfect geometrisch is en de uitloop van de schoepen in het waterwiel vasthoud tot bij de uitstroom. Op het oude waterwiel, tot 1899, liep veel water verloren. Het draaide pas als er voldoende debiet was. Als wij continu willen draaien vereist dit een spaarzaam omgaan met de watermassa. Ook bij een laag debiet, 50L/sec, moet het wiel blijven draaien. Hiervoor moeten wij het nogal willekeurige 16de eeuwse metselwerk geometrisch corrigeren. In bijlage vindt u een schema van de nieuwe aandrijving.
Op de Grimbergse kerstmarkt, 10 en 11 december, liggen onze plannen ter inzage. J.C.I die ons energieproject op waterkracht met raad en daad steunt heeft er een kraampje waar heerlijke wafels en hamburgers gebakken worden. Voorwaar een aanrader. Misschien tot dan. Met vriendelijke groet en hartelijke wensen voor alweer een jaar in de kering.
In bijlage, kaart ankerplaats, technische tekeningen waterwiel.
Linda De Wit en Erik Van Hemelrijck Vereniging Oyenbrugmolen.